Co to bioindykator?
Bioindykator to gatunek zwierzęcia, rośliny czy innej istoty żywej, która toleruje tylko ściśle określone warunki. Dzięki obecności bioindykatorów można określać stopień zanieczyszczenia wody, czypowietrzalub na przykład obecność konkretnych substancji w glebie.
Wyróżniamy organizmy charakterystyczne zarówno dla wód o niskiej
i wysokiej jakości.
Indykatorem wód o najwyższej trofii, czyli niskiej jakości są:
- Sinice – masowe zakwity sinic powodują zmianę koloru wody na niebieskozielony. Mogą powodować również zmianę konsystencji wody lub tworzyć na jej wierzchu spienione kożuchy. Wiele gatunków zdolnych jest do produkcji biotoksyn, które w bezpośrednim kontakcie mogą powodować u ludzi i zwierząt objawy podobne do zatrucia pestycydami (nudności, bóle brzucha, alergiczne reakcje skórne itp.) Są wskaźnikiem dużej eutrofizacji wody, czyli intensywnego użyźnienia wód i gleb, poprzez nawozy z pól uprawnych oraz obecności ścieków bytowych w zbiorniku wodnym.
- Larwy muchówek – są charakterystycznego wyglądu, wyróżnia je wśród innych larw intensywnie czerwony kolor. Ich obecność w zbiorniki świadczy o daleko posuniętej eutrofizacji.
- Małż kulkówka – obecny jest zarówno w czystych jak i zanieczyszczonych zbiornikach. Jest wskaźnikiem zawartości tlenu w wodzie, ponieważ
w zbiornikach o wysokiej zawartości tego pierwiastka w wodzie żyje on przytwierdzony do podłoża. Gdy jest mało tlenu, znajdziemy go na liściach roślin wodnych.
Bardziej różnorodne są wskaźniki czystych wód, wyróżniamy takie gatunki jak:
- Pijawka lekarska - występuje w wodach płynących i stojących czystych lub lekko zanieczyszczonych. Znaleźć ją możemy zazwyczaj w zaroślach roślin wodnych pod kamieniami lub na muszlach ślimaków.
- Pałka szerokolistna – występuje na terenach podmokłych, brzegach zbiorników wodnych. Posiada grube, wysokie (100 – 300cm) pędy
i charakterystyczny kwiatostan w postaci brązowej kolby. Jej obecność świadczy o czystej wodzie - Małże - wyczują występowanie szkodliwych i trujących substancji w wodzie. Są bardzo wrażliwe np. na azotany – dość powszechne zanieczyszczenie wody ze źródeł rolniczych, reagują na miedź, inne metale, wykazują bardzo dużą czułość na pestycydy i wiele innych substancji toksycznych.
- Rak szlachetny / rzeczny - zamieszkuje czyste wody płynące i stojące. Ma wysokie wymagania tlenowe. Jest jednym z lepszych bioindykatorów. Postępujące zanieczyszczanie wód poprzez przemysł, urbanizację i intensywne rolnictwa, powodować może jego wyginięcie.
Autor: Nicola Więdłocha
.jpg)
